Murisin vefatıyla birlikte geride bıraktığı mal varlığının aktifleri ve pasiflerinin toplamına tereke, yani miras denmektedir. Mirasçılar birden fazla ise oluşan ortaklığa miras ortaklığı olmaktadır. Miras eş, çocuklar, çocuklar yok ise eş ve eşin anne babası ya da kardeşleri arasında bir sonraki aşama ise mirasçının kardeşleri ve eşi yok ise bir üst soy arasında paylaşım yapılmaktadır. Bu soyda da mirasçı olmaması halinde miras devlete kalmaktadır. Mirasın devlete kalması çok nadir görülen bir durumdur.
Türk hukukunda en fazla görülen çeşidi eş ve çocuklar arasında mirasın bölüştürülmesidir. Eş mirasın ¼’ünü, çocuklar ise eşit şekilde mirasın ¾’ü oranında hak sahibi olurlar.
Mirasçı sıfatının Sulh Hukuk Mahkemesi’nden ya da noterlikten alacakları mirasçılık belgesi ya da diğer adıyla veraset ilamı ile kanıtlayabilirler. Miras kalınca taraflardan birisi bu evrağı temin etmek zorundadır.
Murisin ölümü ile mirasçılar elbirliği halinde malik olurlar. Elbirliği halinde malikler mirasın her zerresinde hak sahibidirler. Ancak bunlar üzerinde tasarruf etme imkânı sınırlıdır. Bir taşınmaz kaldığını düşünürsek, bunu tek başlarına mirasçılar dışında bir kimseye satış ya da bağış yapamazlar. Ya ortaklar kendi arasında anlaşma yapacaklar ya da arabuluculuk/dava yoluyla bu taşınmazdaki ortaklığı giderilecektir. Mirasçılar ortaklar arasında satış ya da bağış tarzında işlemleri yapması halinde diğer mirasçıların iznine tabi değildir.
Mirasçılar anlaşamaz ise ne olur?
Mirasçılar anlaşamaz ise ilk aşama tabi ki de intikal yaptırdıktan sonra hukukumuzda 01.09.2023 tarihi itibariyle zorunlu olan arabuluculuk kurumuna başvurmaktır. Arabuluculukta taraflar veya vekilleri bir araya gelerek anlaşma yolları ararlar. Burada anlaşılmazsa arabulucudan alacakları anlaşma olmadığına dair evraklar birlikte mahkeme başvurmaları gerekmektedir. Bu evrak olmadan açılan davalar usulden reddedilmeye mahkumdur.
Aynen Taksim? Satış Suretiyle Taksim? Ortaklar Arasında Satış Suretiyle Taksim?
Taşınır ve taşınmazlar için dava açılınca mahkeme gerekli yerlere müzekkere yazarak aynen taksim mümkün müdür diye araştırma yapar. Cevap olumlu ise talep halinde ortaklık aynen taksim suretiyle giderilir. Mümkün değil ise satış suretiyle giderilir. Burada davayı açarken ki talepler göz önünde bulundurulur. Açık artırım ile söz konusu taşınır/taşınmazlar satılarak herkese hissesi oranında paylaşım yapılır. Ortaklar arasında satışın yapılabilmesi için ise bütün ortakların bu talebe olumlu yanıt vermesi gerekmektedir. Bahsetmiş olduğum aşamalar uzun zamanlar alabilen ve maliyetli işlemlerdir. Eğer bir gün mirasçı olursanız, ki herkes olur, alanında uzman bir kişiden yardım almanızı tavsiye ederim.
Sağlıklı ve huzurlu günler dilerim.
Av. Arb. KENAN KAYA
