Uzmanlar, Türkiye artan orman yangınları sonrasındaki onarım çalışmaları konusunda uyardı. Prof. Dr. Alper Çolak, “Doğa kendi kendine iyileşemez. Türkiye’de palamut meşesi üreten fidanlık yok ya da selvi tohumu üretimi yok denecek kadar az. Oysa bu türler hâlâ bazı bölgelerde mevcut ama değerlendirilmiyor. Türler karışık, ekosisteme uygun şekilde dikilmeli” dedi.
Türkiye’de artan orman yangınları ve bu yangınların ekosistem üzerindeki yıkıcı tesirleri, uzmanların gündeminde. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Silvikültür Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Alper Çolak, Ormancılık İktisadı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Kenan Ok ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Müdafaa Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Uludağ, orman yangınlarına ve onarım süreçlerine ait değerli ihtarlarda bulundu. Her biri kendi uzmanlık alanlarından hareketle, yangınların önlenmesi ve yanan alanların yine canlandırılması için kritik değerlendirmeler yaptı.
“Restorasyon mümkün ama bu sabır ve doğru yöntemler gerektiriyor”
Orman yangınları sonrasında onarımın kritik bir adım olduğunu söyleyen Prof. Dr. Alper Çolak, “Akdeniz’de evvelden meşe ormanları vardı. Artık yoklar. Selvi ormanları da misal biçimde kayboldu. Eski fotoğraflarda selvi, kızılçam ve meşe karışık haldeydi. Halbuki bugün yalnızca kızılçam var. Üstelik onarımlarda bu ağaçları sırayla, pırasa üzere dikiyoruz. Tipler karışık, ekosisteme uygun halde dikilmeli. Mesela palamut meşesi üzerine mazot dökün, tekrar de kolay yanmaz. Lakin bu cins de artık yok denecek kadar az. Halbuki Muğla’ya kadar kesim parça selvi ormanları var, lakin bunlardan tohum toplanıp fidan üretilmiyor. Doğayı kendi haline bırakmak kâfi değil. Elbette onarım mümkün, lakin bu sabır ve yanlışsız usuller gerektiriyor” dedi.
“Her alana özel, o bölgenin problemleri ve maksatlarıyla uyumlu bir yol geliştirmeliyiz”
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Ormancılık Ekonomisi Anabilim Dalından Prof. Dr. Kenan Ok ise Türkiye’nin orman planlamasının 1973 yılında tamamlandığına dikkat çekerek, “Her ormana adeta bir bireye konut verir üzere özel yaklaştık. Hepsinde odun üretmiyoruz; birtakım ormanlarda suyu müdafaaya, kimilerinde biyolojik çeşitliliği desteklemeye çalışıyoruz. Kimilerine ise muhafaza statüsü verdik. Yangın çıktığında bu bütün istikrarları bozuyor. Bu yüzden yine düzenleme yaparken o ormanın daha evvelki maksadını bilmek zorundayız. Yanan alanlarda güya tüm ormanlar yalnızca odun üretimi için varmış üzere davranmak ve çabucak ağaçlandırmaya girişmek yanlışsız değil. Bu yüzden kalıplaşmış yaklaşımlardan uzak durarak, her alana özel, o bölgenin problemleri ve maksatlarıyla uyumlu bir usul geliştirmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Yalancı akasya ve kokar ağaca dikkat”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Uludağ da her orman için farklı değerlendirmeler yapılması gerektiğini savunarak
“Bazı yaygın tipler var ki bilhassa kent ağaçlandırmalarında ya da bal ormanı projelerinde sıkça kullanılıyor. Bu ağaçlar vakitle biyolojik çeşitliliği azaltıyor. Yangın sonrası da yerli cinslerden daha süratli yayılıp alanı kaplıyorlar. Bu durum, ekosistemin yerli istikrarını bozabiliyor. Örneğin yalancı akasya ve bizim ‘kokar ağaç’ dediğimiz ana vatanında ‘cennet ağacı’ olarak bilinen ancak bizde bu özelliği pek taşımayan cinsler buna örnek gösterilebilir” ihtarında bulundu.
İHA