Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı 2025-2027 Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında, tüketici fiyatları bazında enflasyon oranının yüzde 17,5 olarak öngörüldüğü belirtildi. Bunun yanı sıra, yılbaşında bazı vergilerde önemli artışların yaşanması bekleniyor. Emlak, çevre temizlik, özel iletişim ve motorlu taşıt vergileri gibi kalemlerde yaklaşık yüzde 44 oranında bir zam yapılması öngörülüyor.
Yeniden Değerleme Oranı ve Vergi Artışları
Dunya.com’da yer alan habere göre, yılın başında artacak olan bu vergi ve harçlar, Vergi Usul Kanunu’nun mükerreker 298’inci maddesine göre belirlenen yeniden değerleme oranına dayanıyor. Her yıl ekim ayı sonu itibarıyla, yurtiçi üretici fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE) son on iki aylık ortalamasındaki artış oranı, takip eden yılın başındaki yeniden değerleme oranını belirliyor. Yüksek enflasyon oranlarının görüldüğü yıllarda mükelleflerin üzerindeki yük de artmaktadır.
Tarihsel Yeniden Değerleme Oranları
Geçmiş yıllarda yeniden değerleme oranları şu şekilde seyretmiştir:
- 2020: %9,11
- 2022: %36,2
- 2023: %122,93 (tarihinin en yüksek seviyesi)
- 2024: %58,46
Bu verilere dayanarak, 2025 başında uygulanacak yeniden değerleme oranının da yüksek enflasyon hedefinin oldukça üzerinde olacağı tahmin ediliyor.
Ekim 2024 Enflasyon Verileri
2025 başında uygulanacak yeniden değerleme oranının kesinleşmesi için 3 Kasım’da Ekim 2024 enflasyon verilerinin açıklanması gerekiyor. Eylül 2024 itibarıyla Yİ-ÜFE’nin düzeyi, yeniden değerleme oranının yüzde 44 dolayında olacağını gösteriyor. Dolayısıyla, bu durum vergi, ceza ve harçlarda artışın kaçınılmaz olduğunu ortaya koyuyor.
Yİ-ÜFE Verileri
Kasım 2023’te 2882,04 olan Yİ-ÜFE, Eylül 2024 itibarıyla aylık yüzde 1,37 artarak 3659,84’e yükseldi. Son on bir ay içindeki endeks değerlerinin ortalaması 3028,74 olarak belirlendi. Ekim ayında gerçekleşecek olası bir Yİ-ÜFE artışı, yeniden değerleme oranını etkileyecek ve vergilerin artırılmasına zemin hazırlayacaktır.
2025 Yılında Beklenen Ekonomik Yük
Cumhurbaşkanının vergi ve harçlarda indirim veya artırma yetkisini kullanmaması durumunda, bu oranlar doğrultusunda yükümlülükler yılbaşında artırılacak. Yüksek yeniden değerleme oranı ile birlikte vergi ve harçlardaki artış, 2024 yılında önemli ölçüde azalma göstermesine rağmen hala yüksek seviyede kalan enflasyonun dar ve sabit gelirler üzerindeki olumsuz etkilerini 2025 yılına taşımış olacak.
Yeniden Değerleme Oranına Dayalı Vergiler
Yeniden değerleme oranı doğrultusunda yılbaşında artırılacak olan vergi, ceza, harç, ücret ve tarifeler arasında şunlar bulunmaktadır:
- Emlak Vergisi
- Çevre Temizlik Vergisi
- Motorlu Taşıtlar Vergisi
- Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki bazı tutarlar
- Veraset ve İntikal Vergisi
- Damga Vergisi
- Özel İletişim Vergisi
- Trafik Cezaları
- Ehliyet ve Pasaport Harçları
- Araç Muayene Ücretleri
- Yurt Dışı Çıkış Harcı
Cumhurbaşkanı Oranlarda Değişiklik Yapacak mı?
Vergi Usul Kanunu çerçevesinde Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranını yüzde 50’ye kadar azaltma veya artırma yetkisi bulunmaktadır. Ancak bu yetkinin genelde sınırlı ve nadiren kullanıldığı, genellikle ekim sonu itibarıyla 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’de gerçekleşen artışlara göre belirlenen yeniden değerleme oranlarının takip eden yılbaşında uygulandığı görülmektedir. Özellikle bazı kalemlerde, Cumhurbaşkanının idari para cezaları üzerinde böyle bir yetkisi bulunmamaktadır; bu nedenle, ilan edilen yeniden değerleme oranları değiştirilememektedir.
